Kiedy spółka jawna jest podatnikiem CIT?

Spółka jawna jest popularna wśród przedsiębiorców ceniących sobie prostotę oraz bezpośredni wpływ na funkcjonowanie spółki. Nie bez znaczenia jest też jednokrotne opodatkowanie spółki. Czasem jednak łatwo można utracić transparentność podatkową spółki jawnej. W artykule opisujemy, czym jest spółka jawna i w jakich okolicznościach może zostać podatnikiem CIT.

Istota spółki jawnej

Spółka jawna jest spółką osobową, co oznacza, że kluczowe jest bezpośrednie zaangażowanie wspólników w jej działalność. Wspólnicy nie tylko wnoszą wkład, ale również aktywnie uczestniczą w zarządzaniu i prowadzeniu spraw spółki.

Istotnym elementem spółki jawnej jest solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. Oznacza to, że każdy wspólnik odpowiada za długi spółki zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem osobistym, co stanowi istotne ryzyko, ale jednocześnie gwarancję dla wierzycieli.

Spółka może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Charakteryzuje się przy tym prostą strukturą organizacyjną oraz elastycznością w zarządzaniu. Nie wymaga skomplikowanych procedur wewnętrznych, a zasady jej funkcjonowania mogą być dostosowane do potrzeb wspólników poprzez umowę spółki.

Więcej o spółce jawnej pisaliśmy w naszym artykule: Co to jest spółka jawna?

Kto może być wspólnikiem spółki jawnej?

Wspólnikami spółki jawnej mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, takie jak spółki z o.o. czy spółki akcyjne.

Wspólnikami spółki jawnej mogą być również jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, ale którym ustawa przyznaje zdolność prawną, takie jak spółki partnerskie czy spółki komandytowe.

Transparentność podatkowa spółki jawnej

Spółka jawna może nie być podatnikiem podatku dochodowego – wówczas to jej wspólnicy są podatnikami – albo może mieć status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

W tym pierwszym przypadku, spółka jest więc transparentna podatkowo, a wspólnicy sami rozliczają podatek dochodowy – proporcjonalnie do ich udziału w zyskach spółki. Wspólnicy mogą wybrać sposób opodatkowania spośród następujących:

• skala podatkowa: dochód wspólników może być opodatkowany według progresywnej skali podatkowej, gdzie stawki wynoszą 12% i 32% w zależności od wysokości dochodu,
• podatek liniowy: wspólnicy mogą wybrać opodatkowanie liniowe z jednolitą stawką 19%,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: wspólnicy mogą zdecydować się na opodatkowanie ryczałtem, gdzie podatek płaci się od przychodów, a nie od dochodów. Stawki ryczałtu zależą od rodzaju prowadzonej działalności,
• podatek dochodowy od osób prawnych: jeżeli wspólnikiem spółki jawnej jest osoba prawna, a sama spółka jawna nie jest podatnikiem CIT, to dochody tej spółki uzyskiwane ze spółki jawnej są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Spółka jawna jako podatnik CIT

Alternatywą jest uzyskanie przez spółkę jawną statusu podatnika CIT. Obecnie podstawowa stawka CIT wynosi 19%, ale dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność przewidziana jest obniżona stawka w wysokości 9% (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi zwłaszcza sposobu powstania spółki lub wniesienia wkładów niepieniężnych).

Kiedy spółka jawna staje się podatnikiem CIT?

Co do zasady spółka jawna jest transparentna podatkowo. Jednak w przypadku, gdy:

• wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne, oraz
• spółka jawna nie złoży informacji o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki.

Upraszczając, spółka jawna, której wspólnikami są nie tylko osoby fizyczne, aby nie zostać podatnikiem CIT musi zawiadomić urząd skarbowy o składzie wspólników.

Termin złożenia informacji o wspólnikach spółki jawnej

Spółka jawna ma obowiązek złożenia informacji o wspólnikach przed rozpoczęciem roku obrotowego. Musi również składać aktualizację złożonej informacji w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników. Natomiast w przypadku nowo utworzonej spółki jawnej oraz spółki jawnej powstałej z przekształcenia innej spółki – w terminie 14 dni, licząc od dnia zarejestrowania spółki jawnej.

Jeśli spółka nie złoży tych informacji lub nie zaktualizuje ich w przypadku zmiany składu wspólników, traci transparentność podatkową i staje się zobowiązana do płacenia CIT.

Konsekwencje statusu podatnika CIT spółki jawnej

Gdy spółka jawna staje się podatnikiem CIT, oznacza to, że jej dochody są opodatkowane na poziomie spółki, a nie bezpośrednio u wspólników. W praktyce może prowadzić to do podwójnego opodatkowania: najpierw spółka płaci CIT od swoich dochodów, a następnie wspólnicy płacą podatek dochodowy od dywidend wypłacanych przez spółkę. W takim przypadku należy szczegółowo zaplanować sposób wypłaty środków ze spółki, aby był efektywny podatkowo.

Przykłady praktyczne: kiedy spółka jawna podlega CIT?

• Brak zgłoszenia wspólników do urzędu skarbowego
  Przykład: Spółka jawna “ABC” została założona przez trzech wspólników. Z powodu przeoczenia nie złożono w urzędzie skarbowym informacji o wspólnikach w terminie 14 dni od rejestracji spółki. W efekcie spółka uzyskała status podatnika CIT, ponieważ nie spełniła ona wymogu zgłoszenia danych wspólników.
• Zmiana wspólników bez aktualizacji zgłoszenia
  Przykład: Spółka jawna “XYZ” działała przez kilka lat z tymi samymi wspólnikami. W pewnym momencie dwóch wspólników wycofało się z działalności, a na ich miejsce weszli nowi, w tym jedna spółka z o.o. Spółka jawna nie zgłosiła jednak stosownej informacji w terminie 14 dni od zmiany do urzędu skarbowego. Z tego powodu spółka jawna “XYZ” podlega opodatkowaniu CIT.

Podstawa prawna: art. 22-85 k.s.h, art. 8 ust. 1, art. 27 ust. 1  ustawy o PIT, art. 1 ust. 3 pkt 1a, art 5 ust 1, art. 19 ust. 1 ustawy o  CIT, art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, art. 9 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ordynacja podatkowa

Polub nas na
Facebooku!