Kiedy warto przekształcić jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o.o.?

Wysoki podatek dochodowy, składka zdrowotna zależna od wysokości dochodu, danina solidarnościowa, ryzyko prowadzonej działalności i wysokie składki społeczne ZUS. To niektóre z czynników, które zmuszają przedsiębiorców do szukania bardziej atrakcyjnych sposobów prowadzenia biznesu. Częstym wyborem jest przekształcenie działalności w spółkę z o.o. Sprawdźmy, kiedy warto o tym pomyśleć.

Zbyt wysokie podatki w jednoosobowej działalności gospodarczej

Obecnie mamy do wyboru trzy formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej. Powyżej pewnego pułapu pod uwagę możemy brać w zasadzie tylko dwie z nich: podatek liniowy oraz ryczałt. Ten ostatni będzie zwykle opłacalny, gdy można skorzystać z atrakcyjnej stawki opodatkowania (np. 3%, 5,5%, 8,5%) lub koszty działalności są niewielkie w stosunku do przychodów. Z kolei opodatkowanie podatkiem liniowym wiąże się ze stawką 19% PIT a po przekroczeniu 1.000.000 zł dochodu – dodatkowo z daniną solidarnościową.

Częstą motywacją jest więc chęć zmniejszenia obciążenia podatkowego. Spółka z o.o. pozwala na skorzystanie z coraz popularniejszego estońskiego CIT. Ten sposób opodatkowania polega na tym, że co do zasady obowiązek podatkowy w CIT i PIT powstanie dopiero wtedy, gdy środki zostaną wypłacone ze spółki do majątku prywatnego. Przekształcenie w spółkę z o.o. nie wyłącza możliwości opodatkowania estońskim CIT, podczas gdy w przypadku aportu działalności do spółki możliwość ta jest przez pewien okres wyłączona. Więcej o estońskim CIT piszemy w naszym artykule Estoński CIT – na czym polega i komu przysługuje?

Alternatywnie, spółka z o.o. pozwala na skorzystanie z obniżonej stawki CIT w wysokości 9%, przy czym w przypadku przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. możliwość ta jest okresowo wyłączona. Nie musi to jednak przekreślać opłacalności przekształcenia. Opłacalność nie zależy wyłącznie od stawki CIT spółki, ale właściwego ułożenia struktury działalności, w tym wykorzystania dostępnych form wypłat środków ze spółki z o.o. Wystarczy wspomnieć o możliwości wynajmu dotychczasowego majątku jednoosobowej działalności gospodarczej na rzecz spółki z o.o.

Dochody z dywidend otrzymywanych ze spółki z o.o. nie podlegają opodatkowaniu daniną solidarnościową, niezależnie od ich wysokości.

Zbyt wysokie składki ZUS i składka zdrowotna

Jednoosobowa działalność gospodarcza nie pozwala uniknąć opłacenia składek społecznych ZUS i składki zdrowotnej. Co prawda, początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi na start, składek preferencyjnych czy małego ZUS plus, ale albo są to możliwości tymczasowe albo nie można z nich skorzystać z uwagi na wysokość dochodów.

Podobnie obowiązkowy charakter ma składka zdrowotna. W odróżnieniu od składek społecznych ZUS jej sposób naliczania zależy od sposobu opodatkowania a przepisy nie przewidują ulg w jej opłacaniu.

Spółka z o.o. jest w tym zakresie elastyczna – z jednej strony pozwala na uniknięcie składek społecznych ZUS i składki zdrowotnej, a z drugiej daje możliwość stworzenia podstaw do opłacania wszystkich lub niektórych rodzajów składek.

Prowadzona działalność gospodarcza wiąże się z dużym ryzykiem

Ryzyko z firmą prowadzoną w formie jednoosobowej działalności gospodarczej obciąża jej właściciela. Za wszelkie nieuregulowane zobowiązania powstałe w ramach działalności odpowiedzialność ponosi przedsiębiorca swoim majątkiem prywatnym, nawet jeżeli majątek ten nie jest wykorzystywany do prowadzenia działalności.

Spółka z o.o. pozwala na najdalej idące ograniczenie odpowiedzialności prywatnym majątkiem za zobowiązania spółki z jednoczesnym zachowaniem korzystnego poziomu opodatkowania. Popularne alternatywy – spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna nie wypadają na jej tle korzystniej. Wynika to z tego, że korzystny poziom opodatkowania w sp.k. i S.K.A. można osiągnąć zwykle, gdy wspólnikiem odpowiadającym za zobowiązania spółki swoim majątkiem (komplementariuszem) jest osoba fizyczna z największym udziałem w zysku spółki.

Chęć oddzielenia majątku prywatnego od majątku firmowego

Biznesy prowadzone przez wiele lat generują nadwyżki finansowe, które nie zawsze są przeznaczane na reinwestycje związane z główną działalnością. Cześć z tych środków jest lokowana w bezpieczne aktywa takie jak nieruchomości. Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o umożliwia oddzielnie majątku prywatnego od firmowego. Sposób wykorzystania wydzielonych aktywów zależy od przedsiębiorcy. Przykładowo, może po przekształceniu wynajmować je spółce.

W wyniku przekształcenia powstanie spółka z o.o., a więc odrębny podmiot z własną strukturą, organami i własnym majątkiem. Problem oddzielenia majątku prywatnego od firmowego nie powinien się zatem powtórzyć.

Jednoosobowa działalność z decyzjami, licencjami i kredytami

Proces przekształcenia należy dokładnie zaplanować. Poza jego opłacalnością finansową pod uwagę trzeba wziąć aspekty prawne. Należą do nich uzyskane decyzje administracyjne, koncesje, licencje (np. transportowe) czy różnego rodzaju dofinansowania. Część z nich może być przeszkodą dla przekształcenia. Często jednak okazuje się, że przekształcenie jest jedynym sposobem na przejście z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z o.o. Przykładowo bank lub dany organ może nie zgodzić się przenieść umowy lub decyzji na nowoutworzoną lub kupioną spółkę.

Potrzeba zaplanowania sukcesji i włączenia następców

Przekształcenie w spółkę z o.o. może być motywowane działaniami sukcesyjnymi. Dzięki przejściu na spółkę z o.o. w strukturę firmy mogą zostać formalnie włączeni następcy przedsiębiorcy. Mogą być to zarówno dzieci przedsiębiorcy, dotychczasowi pracownicy czy wykwalifikowani specjaliści, którzy w przyszłości mają prowadzić firmę.

Co więcej, spółka z o.o. daje możliwość ustalenia co ma się stać z udziałami danego wspólnika po jego śmierci, a zwłaszcza czy jego spadkobiercy wstąpią do spółki czy zostaną spłaceni.

Planowana sprzedaż firmy

Forma jednoosobowej działalności prawnej stanowi dużą przeszkodę w przypadku chęci sprzedaży prowadzonego biznesu. Formalnie jest to możliwe, jednak wymaga wielu działań dotyczących poszczególnych składników majątku składających się na firmę. Wszelkie umowy z kontrahentami wymagałyby przeniesienia. Wydane decyzje administracyjne oraz licencje mogłyby wygasnąć i trzeba by wystąpić o nie ponownie.

Takie problemy nie występują, gdy sprzedaży podlegają udziały w spółce z o.o. To spółka jest podmiotem, który zawarł umowy, otrzymał decyzje czy koncesje i zmiana wspólników nie ma wpływu na ich ciągłość.

Spółka z o.o. jest elastyczna, ponieważ umożliwia stopniowe przejmowanie spółki przez nabywcę. Może on przejmować udziały w określonych pulach oraz ustalić, że dotychczasowi zarządcy będą wciąż współpracować ze spółką.

Sprzedaż udziałów spółki z o.o. generuje co do zasady mniejsze obciążenia podatkowe niż np. sprzedaż ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej. Sprzedaż udziałów podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym według stawki 19%. Sprzedaż ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej oznacza z kolei zastosowanie skali podatkowej (12% i 32%).

Jak przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o.?

Przekształcenie działalności w spółkę z o.o. rozpoczynamy od szczegółowej analizy stanu prawnego i podatkowego prowadzonego biznesu. Co to znaczy? Weryfikujemy zapisy w zawartych umowach, wpływ przekształcenia na uzyskane decyzje administracyjne, licencje, dofinasowania czy umowy kredytowe.

Analiza pozwala na sformułowanie szczegółowej koncepcji przekształcenia z uwzględnieniem struktury prawnej i podatkowej przyszłej spółki. W skrócie, na tym etapie ustalamy, czy przekształcenie spełni oczekiwania przedsiębiorcy, pracując na danych jego firmy.

Dysponując gotową koncepcją można przystąpić do działania. Na tym etapie zostaje przygotowana niezbędna dokumentacja oraz zostają złożone pierwsze wnioski do sądu rejestrowego. Współpracujemy z księgowością klienta, którą wspieramy w sporządzeniu sprawozdania finansowego, które będzie stanowić załącznik do planu przekształcenia. Przygotowujemy treść planu przekształcenia oraz treść umowy przyszłej spółki z o.o.

Kolejno plan przekształcenia jest przyjmowany przez przedsiębiorcę u notariusza. Zgodnie z przepisami plan musi następnie zostać zbadany przez biegłego rewidenta. Przy sprawnej współpracy z biegłym rewidentem wydanie opinii może zająć tylko kilka dni.

Następnie, przedsiębiorca przekształcający jednoosobową działalność w spółkę musi ponownie stawić się u notariusza i złożyć oświadczenie o przekształceniu działalności w spółkę z o.o. Złożenie takiego oświadczenia zastępuje zawarcie umowy spółki z o.o.

Po złożeniu oświadczenia o przekształceniu przychodzi czas na złożenie wniosku o wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Warto wybrać odpowiedni termin wpisu, aby uprościć przejście z jednoosobowej działalności na spółkę z o.o., co jest ważne zwłaszcza dla księgowości.

Proces przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z o.o. obejmuje wiele drobnych czynności, których zestawienie zależy od indywidualnej sytuacji.

Wpis spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców zwykle nie kończy procesu reorganizacji. Należy wówczas wdrożyć założenia dotyczące wybranej formy opodatkowania spółki, w szczególności jeżeli spółka ma skorzystać z estońskiego CIT lub koncepcja przekształcenia zakłada różne formy współpracy wspólnika ze spółką. Jest to również czas na włączenie w strukturę spółki dodatkowych osób, np. dzieci przedsiębiorcy. Należy bowiem pamiętać, że w momencie wpisu spółki do rejestru, jedynym wspólnikiem spółki z o.o. będzie przedsiębiorca.

Jakie są koszty przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.?

Mitem jest stwierdzenie, że koszty przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę z o.o. przewyższają korzyści tego procesu.

Doświadczona kancelaria powinna przed procesem przekształcenia określić wysokość wszelkich kosztów związanych z przekształceniem przedsiębiorcy w spółkę z o.o. Do kosztów tych należy zaliczyć zwłaszcza opłaty sądowe (w tym za złożenie wniosku o wyznaczenie biegłego rewidenta, za wpis spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców), opłaty notarialne (za przyjęcie planu przekształcenia oraz złożenia oświadczenia o przekształceniu), wynagrodzenie biegłego rewidenta za zbadanie planu przekształcenia, opłaty związane ze zmianą danych (np. w dowodach rejestracyjnych pojazdów będących własnością firmy), podatek od czynności cywilnoprawnych (podatek ten wynosi 0,5% od wysokości kapitału zakładowego, który jest określany w umowie spółki), koszt sporządzenia sprawozdania finansowego przez księgowość oraz wynagrodzenie kancelarii za przeprowadzenie procesu przekształcenia w spółkę z o.o.

Wynagrodzenie kancelarii zależy od indywidualnej sytuacji danego przedsiębiorcy. W szczególności wielkości firmy, dokumentacji podlegającej weryfikacji, uzyskanych decyzji, koncesji, posiadanych nieruchomości, konieczności złożenia wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych czy struktury planowanej spółki z o.o. Wszystkie te czynniki wpływają na wymiar pracy kancelarii.

Ile trwa przekształcenie działalności w spółkę z o.o.?

Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. trwa zwykle ok. 2 miesięcy. Jest to oczywiście średnia i zdarzają się przekształcenia, które trwają krócej (nawet ok. 1 miesiąca) oraz takie, które wymagają większej liczby działań a więc i więcej czasu.

Czas przekształcenia jest zależny zwłaszcza od czasu przygotowania sprawozdania finansowego przez księgowość, liczby dokumentów do weryfikacji przed przekształceniem, szybkości działania sądu rejestrowego przy rozpoznaniu wniosku o wyznaczenie biegłego rewidenta oraz wniosku o wpis spółki z o.o. do KRS, jak i sprawnej współpracy biegłego rewidenta z kancelarią oraz księgowością.

Podsumowanie:

• pomyśl o przekształceniu jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o., gdy obciążenia podatkowe i składkowe w ramach JDG są zbyt wysokie
• przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o. pozwoli ograniczyć ryzyko prowadzonego biznesu oraz oddzielić majątek firmowy od prywatnego
• spółka z o.o. jest elastycznym instrumentem pozwalającym z jednej strony na wprowadzenie zamierzeń sukcesyjnych, a z drugiej na opłacalną sprzedaż firmy
• koszty przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. są określne przed rozpoczęciem przekształcenia; w części są stałe (opłaty sądowe, notarialne) a w części zależą od wielkości przedsiębiorstwa
• proces przekształcenia działalności w spółkę z o.o. trwa średnio ok. 2 miesięcy

Podstawa prawna: art. 158, art. 5841-58413 k.s.h., art. 28c i n. ustawy o CIT

Polub nas na
Facebooku!